Tolerancja na marihuanę medyczną – czy i kiedy występuje? Jak przeciwdziałać habituacji?

Marihuana medyczna znajduje zastosowanie w leczeniu wielu schorzeń – od bólu przewlekłego, przez padaczkę, po choroby neurodegeneracyjne i nieswoiste zapalenia jelit. Choć skuteczność wielu preparatów została potwierdzona, część pacjentów zauważa, że po dłuższym czasie działania są słabsze niż na początku terapii. To zjawisko nazywamy tolerancją lub habituacją. Czy jest ono nieuniknione? I co można zrobić, by utrzymać działanie terapeutyczne marihuany?

Co to jest tolerancja?

Tolerancja farmakologiczna to zjawisko, w którym organizm staje się mniej wrażliwy na dany lek wskutek jego długotrwałego stosowania. W przypadku marihuany, szczególnie ważne są zmiany zachodzące w obrębie układu endokannabinoidowego, głównie receptorów CB1, znajdujących się w mózgu i ośrodkowym układzie nerwowym.

Tolerancja na THC – mechanizm:

• THC wiąże się z receptorami CB1.

• Przy częstym stosowaniu, receptory CB1 ulegają desensytyzacji (słabsza reakcja) lub internalizacji (zanikają z powierzchni neuronów).

• Efekt: konieczność przyjmowania większej dawki, by uzyskać taki sam efekt.

Kiedy pojawia się tolerancja?

Nie u wszystkich pacjentów rozwija się w takim samym tempie. Wiele zależy od:

• częstotliwości stosowania (codzienna vs doraźna terapia),

• dawki THC (im wyższa, tym szybciej następuje adaptacja),

• sposobu przyjmowania (inhalacja szybciej prowadzi do habituacji niż podanie doustne),

• osobniczej wrażliwości (uwarunkowanej genetyką i historią przyjmowania innych leków),

• zawartości CBD – niektóre badania sugerują, że CBD może hamować rozwój tolerancji na THC.

Objawy rozwijającej się tolerancji

• Osłabienie efektu przeciwbólowego lub uspokajającego.

• Skrócenie czasu działania dawki.

• Potrzeba zwiększenia ilości leku do osiągnięcia wcześniejszych rezultatów.

• Mniejsze działanie euforyczne lub relaksacyjne (jeśli występowało).

Jak przeciwdziałać tolerancji? Praktyczne strategie

1. Mikrodawkowanie (microdosing)

• Stosowanie minimalnej skutecznej dawki.

• Unikanie „nadmiaru THC”, który może przyspieszyć desensytyzację receptorów CB1.

2. Przerwy tolerancyjne (tzw. T-break)

• Krótkie, kilkudniowe przerwy (np. 2–7 dni) w stosowaniu marihuany.

• Pozwalają receptorom CB1 wrócić do wyjściowej wrażliwości.

3. Stosowanie odmian z niższym THC i wyższym CBD

• Zmniejsza ryzyko szybkiej habituacji.

• CBD może mieć działanie ochronne wobec receptorów CB1.

4. Zmienność formy i pory stosowania

• Rotacja pomiędzy suszem, ekstraktami i kapsułkami o różnym składzie.

• Unikanie przewidywalności – organizm trudniej adaptuje się do zmiennych warunków.

5. Regularna kontrola lekarska i monitorowanie objawów

• Wspólne z lekarzem modyfikowanie dawki i czasu stosowania.

• Możliwe jest np. przesunięcie terapii na wieczór, by zmniejszyć ekspozycję w ciągu dnia.

Co mówią badania?

• W badaniach nad osobami stosującymi THC w celach medycznych i rekreacyjnych, tolerancja rozwija się szybciej u użytkowników codziennych i rekreacyjnych.

• U pacjentów stosujących marihuanę w kontrolowany sposób i zgodnie z zaleceniami lekarskimi, habituacja często nie stanowi dużego problemu.

• Badania nad CB1 receptorami u ludzi wskazują, że 3–4 dni abstynencji mogą wystarczyć, by częściowo przywrócić ich aktywność.

Co mówi prawo w Polsce?

• ✅ Medyczna marihuana w Polsce jest legalna na receptę, a terapia podlega decyzji lekarza.

• ❌ Uprawa marihuany jest w Polsce zabroniona – nawet jedna roślina może prowadzić do odpowiedzialności karnej.

• ✅ Nasiona konopi można kupować i posiadać legalnie, ale tylko w celach kolekcjonerskich.

• ✅ Produkty CBD (zawierające ≤ 0,3% THC) są legalne i ogólnodostępne.

Tolerancja na marihuanę medyczną może się pojawić, szczególnie przy częstym stosowaniu wysokich dawek THC. Dobrą wiadomością jest jednak to, że można jej skutecznie przeciwdziałać – poprzez mikrodawkowanie, przerwy tolerancyjne i odpowiedni dobór preparatu.

Kluczem jest świadome stosowanie terapii pod okiem lekarza i obserwacja swojego organizmu. W ten sposób marihuana może pozostać skutecznym i bezpiecznym narzędziem terapeutycznym – nawet w długim okresie stosowania.