Jakie kannabinoidy dominują w dostępnych preparatach medycznych w Polsce?

Od momentu legalizacji medycznej marihuany w Polsce w 2017 roku, pacjenci zyskali możliwość korzystania z preparatów na bazie konopi zawierających aktywne substancje kannabinoidowe. Jednak nie wszystkie konopie są takie same – różnią się przede wszystkim profilami kannabinoidów, czyli związków oddziałujących z ludzkim układem endokannabinoidowym. W praktyce oznacza to, że preparaty medyczne mogą działać w różny sposób – w zależności od dominujących składników.

Poniżej omawiamy, które kannabinoidy najczęściej występują w lekach dostępnych w polskich aptekach i jaka jest ich rola w terapii.

THC (Tetrahydrokannabinol) – główny psychoaktywny składnik

THC to najlepiej poznany i najczęściej stosowany kannabinoid w terapii konopnej. W preparatach medycznych dostępnych w Polsce często dominuje jako główna substancja czynna.

Produkty z wysokim stężeniem THC mogą zawierać od 18% do nawet 22% tej substancji. Takie odmiany wykorzystywane są najczęściej w leczeniu:

• przewlekłego bólu neuropatycznego,

• nudności i wymiotów towarzyszących chemioterapii,

• spastyczności mięśni (np. w stwardnieniu rozsianym),

• braku apetytu i wyniszczenia (np. u pacjentów onkologicznych).

THC działa psychoaktywnie, dlatego jego stosowanie odbywa się pod ścisłym nadzorem lekarskim. Jego obecność w terapii jest jednak kluczowa ze względu na działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne i rozluźniające.

CBD (Kannabidiol) – niepsychoaktywny stabilizator

CBD to drugi najczęściej spotykany kannabinoid w preparatach medycznych. W odróżnieniu od THC, nie działa odurzająco i nie zmienia percepcji. Jest natomiast ceniony za swoje właściwości:

• przeciwlękowe,

• przeciwdrgawkowe,

• przeciwzapalne,

• neuroprotekcyjne.

Na polskim rynku można znaleźć zarówno preparaty zrównoważone (np. 10% THC i 10% CBD), jak i produkty o przewadze CBD – np. susz zawierający 1% THC i 10% CBD. Takie połączenia są preferowane w leczeniu padaczki lekoopornej, zaburzeń lękowych, PTSD czy problemów ze snem, gdy niepożądane są silne efekty psychoaktywne.

CBD łagodzi działanie THC i może zmniejszać ryzyko skutków ubocznych, takich jak niepokój czy tachykardia. Dlatego wielu lekarzy zaleca stosowanie preparatów zawierających oba kannabinoidy w określonych proporcjach.

Równowaga THC:CBD – standardowa praktyka w wielu recepturach

W polskich aptekach można znaleźć również preparaty, które zawierają zrównoważone stężenia THC i CBD, np. 8% THC i 8% CBD. Taki profil uznawany jest za bardziej przewidywalny i bezpieczniejszy, zwłaszcza u osób rozpoczynających terapię.

Równowaga między THC i CBD pozwala:

• lepiej kontrolować skutki uboczne,

• zachować działanie terapeutyczne,

• zminimalizować efekt psychoaktywny,

• poprawić tolerancję długoterminową.

Tego typu produkty są często stosowane w chorobach przewlekłych, gdzie konieczna jest stała terapia konopna, ale z umiarkowanym wpływem na funkcjonowanie psychiczne.

Inne kannabinoidy – obecne w śladowych ilościach

Choć THC i CBD dominują w lekach dostępnych na polskim rynku, niektóre preparaty zawierają również śladowe ilości innych kannabinoidów, takich jak:

• CBG (kannabigerol) – wykazuje potencjalne działanie przeciwzapalne i antybakteryjne,

• CBC (kannabichromen) – badany pod kątem działania przeciwbólowego i neuroprotekcyjnego,

• THCV (tetrahydrokannabiwaryna) – potencjalne działanie tłumiące apetyt i wspierające metabolizm.

Obecność tych związków nie jest jednak deklarowana jako główna cecha terapeutyczna, a ich stężenia w preparatach są na ogół niewielkie. Ich obecność może jednak wspierać tzw. efekt anturażu – synergiczne działanie wielu składników rośliny.

Jakie preparaty są obecnie dostępne w Polsce?

W polskich aptekach dostępne są głównie preparaty w formie suszu do waporyzacji. Importowane są z Kanady, Niemiec, Holandii i Czech. Dostępne odmiany różnią się stężeniem THC i CBD, m.in.:

• Susz z dominacją THC: np. 19% THC / <1% CBD,

• Susz zrównoważony: np. 10% THC / 10% CBD,

• Susz z dominacją CBD: np. 1% THC / 10% CBD.

Oprócz suszu, dostępne są także produkty w formie kapsułek lub ekstraktów, jednak są one mniej powszechne i często sprowadzane na indywidualne zamówienie.

Na polskim rynku medycznym dominują preparaty zawierające THC i CBD – dwa najlepiej przebadane kannabinoidy o największym znaczeniu terapeutycznym. Preparaty z przewagą THC stosowane są głównie w leczeniu bólu i spastyczności, natomiast te z większą ilością CBD – w padaczce, lękach czy zaburzeniach snu. W wielu przypadkach stosuje się także produkty zrównoważone, zawierające oba związki w podobnych proporcjach.