Od 2017 roku marihuana medyczna jest w Polsce legalna – może być przepisywana przez lekarzy i realizowana w aptekach. Mimo to, wielu pacjentów obawia się, czy informacja o leczeniu preparatami na bazie konopi może być problematyczna w pracy. Czy pracodawca ma prawo zakwestionować terapię? Czy pacjent musi informować o leczeniu? I co w sytuacji, gdy lek zawiera THC?

Poniżej znajdziesz wyjaśnienie sytuacji prawnej – z punktu widzenia pacjenta, przepisów prawa pracy i realiów badań trzeźwości.

Medyczna marihuana to legalny lek

W Polsce medyczna marihuana jest traktowana jako środek leczniczy, dopuszczony do obrotu i dostępny w aptekach. Może być przepisywana na receptę przez lekarza dowolnej specjalizacji (z wyjątkiem weterynarii), na podstawie wskazań klinicznych. Lek zawierający THC lub CBD nie różni się pod względem prawnym od innych silnych leków – np. opioidów, leków psychotropowych czy nasennych.

Z tego punktu widzenia pacjent korzystający z marihuany medycznej działa zgodnie z prawem. Co więcej, nie ma obowiązku informowania pracodawcy o szczegółach swojej terapii, chyba że stan zdrowia wpływa na zdolność do pracy.

Obowiązki pracownika – stan psychofizyczny

Kluczową kwestią nie jest sam fakt leczenia marihuaną medyczną, lecz zdolność do wykonywania obowiązków służbowych. Pracownik ma prawny obowiązek stawiać się do pracy w stanie pozwalającym na jej bezpieczne i skuteczne wykonywanie. Dotyczy to szczególnie zawodów wymagających koncentracji, koordynacji ruchowej lub kontaktu z klientem.

Jeśli lek zawiera THC, może – w zależności od dawki i tolerancji organizmu – wpływać na koncentrację, sprawność motoryczną lub senność. W takich przypadkach pacjent powinien konsultować z lekarzem, czy i kiedy może bezpiecznie podjąć pracę po zażyciu leku.

W razie wątpliwości – to pacjent, a nie pracodawca, ponosi odpowiedzialność za swój stan podczas pracy.

Czy pracodawca może wymagać informacji o terapii?

Zgodnie z przepisami o ochronie danych osobowych (RODO) i Kodeksem pracy, pracodawca nie ma prawa pytać o szczegóły leczenia, w tym o nazwę stosowanych leków. Informacje o stanie zdrowia są danymi wrażliwymi i mogą być ujawnione wyłącznie z inicjatywy pracownika – np. w celu dostosowania stanowiska pracy.

Pracodawca może natomiast zareagować, jeśli zauważy, że pracownik jest w stanie mogącym zagrażać bezpieczeństwu (np. apatia, dezorientacja). Wówczas może zarządzić badanie trzeźwości – jednak tylko w zakresie alkoholu lub substancji odurzających.

Marihuana medyczna a testy na obecność THC

Standardowe testy narkotykowe (np. ślina, mocz) wykrywają obecność THC – bez rozróżnienia, czy pochodzi on z marihuany rekreacyjnej, czy medycznej. Oznacza to, że osoba stosująca marihuanę medyczną może „wpaść” na teście, nawet jeśli przyjmuje lek zgodnie z zaleceniem lekarza.

W takiej sytuacji kluczowe jest:

• posiadanie dokumentacji medycznej (recepta, historia leczenia),

• wykazanie, że lek był stosowany zgodnie z zaleceniem,

• brak objawów bycia „pod wpływem” w czasie pracy.

Pracodawca nie powinien podejmować żadnych sankcji tylko z powodu wykrycia THC – o ile nie ma podstaw do stwierdzenia, że pracownik był niezdolny do pracy.

Szczególne przypadki: kierowcy, piloci, operatorzy maszyn

W niektórych zawodach przepisy są bardziej rygorystyczne. Osoby kierujące pojazdami, obsługujące maszyny czy wykonujące zawody wysokiego ryzyka powinny zachować szczególną ostrożność. W wielu przypadkach nawet śladowa obecność THC we krwi może zostać potraktowana jako podstawa do odpowiedzialności karnej lub dyscyplinarnej, niezależnie od statusu leku.

Dlatego w takich sytuacjach warto:

• poinformować lekarza o charakterze pracy,

• poprosić o preparat o niskiej zawartości THC lub zawierający jedynie CBD,

• stosować lek wyłącznie poza godzinami pracy, zgodnie z jego okresem działania.

Prawa pacjenta i granice odpowiedzialności

1. Leczenie marihuaną medyczną w Polsce jest legalne – za zgodą lekarza i na podstawie recepty.

2. Pracodawca nie ma prawa ingerować w leczenie, o ile stan zdrowia nie wpływa na wykonywanie obowiązków.

3. Pacjent odpowiada za to, czy jest zdolny do pracy – szczególnie, jeśli stosuje lek zawierający THC.

4. Testy na obecność THC nie rozróżniają źródła substancji – ale legalna dokumentacja leczenia może to wyjaśnić.

5. W zawodach wysokiego ryzyka należy zachować szczególną ostrożność i konsultować terapię z lekarzem.